Kara delikler… Güçlü kütle çekim kuvvetleri ile milyonlarca yıldızın bükebildiği toplam uzay-zaman dokusunu tek başına bükebilen hatta bükmekle kalmayıp (teoriye göre) uzay-zaman dokusunu yırtıp solucan deliği oluşturan, teleskoplarla doğrudan görülemeyen fakat dolaylı olarak varlığını çok güçlü bir şekilde hissettiren… Kendisini ve özelliklerini fazlaca yüceltmiş olsak da kara delikler oluşmadan önce yıldızımız Güneş’ten en az 8 […]
Yıldızlar nasıl oluşur sorusu, uzay meraklılarının aklını kurcalayan başlıca sorulardan…Hep beraber bakalım sürecin nasıl işlediğine. Yer atmosferi oldukça yoğun bir yapıdır. Santimetreküp başına 10^19 parçacık barındırır (10’un yanına 19 tane 0 yazarsanız, sayının büyüklüğünü anlayabilirsiniz). Ancak uzay “boşluğu”na doğru gidildikçe bu yoğunluk düşer ve uzayda santimetreküpte sadece 1 parçacık bulunur. Bu yüzden uzay için genellikle […]
Gökyüzüne baktığımız zaman “yıldızlar”ın parıldadığını görmüşüzdür. Tabi çoğumuzun aklında bir soru oluşmasa da bazılarımız neden bu yıldızların parıldadığını sorabilir. Cevabı bu sefer uzayda falan değil, atmosferde. Şöyle başlayalım: Lise coğrafyanız iyi mi? Peki tamam, herkes coğrafyada iyi olacak değil ama hepimiz güneş ışınlarının tutulma oranının ışınların geliş açısına bağlı olduğunu biliriz. Yani (eksen eğikliğini yok […]
Yıldız nedir, gezegen nedir ve bunların birbirinden farkı nedir? Görüyoruz ki birçok arkadaşımızın kafası bu konuda karışık. Güneş’in bir yıldız olduğunu bilmeyenlerimiz bile var. Bilmemek değil, öğrenmemek ayıp diyerek yıldız, gezegen ve aralarındaki farklar konusunu kısaca açıklamaya çalışacağız bu yazıda. Önce tanımlarına bakalım; yıldızlar, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, kendi ışık ve ısılarını üretebilen, […]
YILDIZ ANATOMİSİ: ÜÇ ALFA SÜRECİ Üç alfa süreci, içerisinde hidrojen yakıtlarını tüketmiş olan yaşlı yıldızlarda meydana gelen ve helyumun karbona dönüştüğü bir süreçtir. Bu evrede yıldız artık hidrojen kaynağının bitmesi üzerine hidrostatik dengesini kaybeder ve sıcaklığı çok yüksek değerlere çıkmaya başlar. Sıcaklık helyum çekirdekleri arasındaki itme kuvvetini yenecek seviyeye geldiğinde helyum çekirdeklerinin bir araya gelmeleri […]
Bilinen En Küçük Yıldız : OGLE-TR-122b Astronomi ile ilgilenen birçoğumuz Evren’in en yaşlı galaksisi, en büyük yıldızı, en geniş yıldız sistemi, Dünyaya en çok benzeyen gezegeni vb… konuları ilgi çekici ve enteresan buluruz. Misal en büyük yıldız diye sorulduğunda birçoğumuz öyle öğrendiği için Vy Canis Majoris dese de aslında en büyük yıldız Uy Scuti’dir. Aslında […]
Wolf-Rayet yıldızları, 1967 yılında ilk olarak Charles Wolf ve Georges Rayet tarafından keşfedilen ve adlarını da bu iki Fransız Astronomun soyadlarından alan büyük kütlede yıldız sınıfıdır. 20-30 güneş kütlesine ve 25.000-50.000 kelvin arası sıcaklık değerine sahip olan Wolf-Rayet yıldızları anlaşılacağı üzere Güneş’ten milyonlarca kat büyüklüğe ve sıcaklığa sahiptirler. Çok güçlü bir ışıma gücüne sahip olan […]
Kahverengi Cüceler Gezegen veya yıldız olarak tabir edilemeyen kahverengi cüceler, yıldız sınıflandırması olarak bilinen O, B, A, F, G, K ve M sınıflarına Y ve T denilen ek sınıflarda yer almaktadırlar. İçerinde füzyon tepkimelerinin (KAO döngüsü-Önelcik tabanlı tepkime-Üç alfa süreci vb..) meydana gelemeyeceği bir büyüklüğe ve sıcaklığa sahiptirler. Öyle ki bu kütle yaklaşık 0,084 Güneş […]
Magnetar Magnetar, ışıma enerjisini sahip olduğu güçlü manyetik alandan sağlayan atarca yani nötron yıldızı çeşididir. İkili bir sistemde bulunmamalarına rağmen çok yüksek enerjili X-ışını ve gama ışını yayan magnetarlar, yumuşak gama ışın kaynakları (SGR) ve anormal X-ışını nötron yıldızları (AXP) olmak üzerek iki grupta incelenirler. Üstte de belirttiğimiz üzere magnetarlar ikili bir sistemde bulunmamalarına rağmen […]
“Kadir” kelimesi hepimize bir şeyler çağrıştırır. Ancak bu kelimeyi duyan astronomların aklına ilk gelen şey, yıldızlara ait parlaklıklardır. Zira bu parlaklıkların sınıflandırılması, kadir ölçeğine göre yapılır. Gelin bir göz atalım bu ölçeğin ne olduğuna; Hipparchus, Milâttan önce 190 – 120 yılları arasında yaşamış, Eski Yunanlı gökbilimci, matematikçi ve coğrafyacıdır. Matematik konusunda da çok önemli çalışmaları […]